Interviewen: Bijsturen of trekken

 

Interviews kunnen heel verschillend zijn. De ene geïnterviewde vertelt uit zichzelf hele verhalen met mooie details, motivaties en gevoelens. Dan hoef ik alleen een beetje bij te sturen en af en toe een vraag te stellen. Bij de andere geïnterviewde is het trekken: veel vragen stellen, veel doorvragen en zoeken naar details die het geheel een beetje levendiger maken.

Dat verschil ervoer ik meteen na mijn zomerstop, toen ik twee dagen na elkaar twee dames interviewde, allebei voor een Levensvehaal. Beide dames hadden mij hiervoor benaderd, dus ik ging ervan uit dat ze beiden genoeg te vertellen hadden. De eerste mevrouw vertelde uit zichzelf hele verhalen, met mooie details, letterlijk met geuren en kleuren. Met beschrijvingen van kledingstukken en voorwerpen die een mooi tijdsbeeld gaven. Met toelichtingen van hoe en waarom, hoe het voelde, hoe het eruitzag. Ze was verbaasd dat ik een lijstje vragen had. Af en toe checkte ik dat om te kijken of we geen dingen vergaten. Het was alsof ik op de fiets een weg naar beneden reed, zonder te hoeven trappen, alleen af en toe bijsturend.

 

Doorvragen

Het contrast met de dag erna kon niet groter. Deze mevrouw gaf juist heel weinig details en als ik doorvroeg – “In welke zin?” “Wat bedoelt u daarmee?” “Kunt u daar een voorbeeld van geven?” – moest ze heel diep nadenken en kwam er vaak nog een vrij kort antwoord. Niet alleen had ze fysiek moeite met spreken, ook vond ze het kennelijk moeilijk in detail te vertellen over de keuzes die ze gemaakt had in haar leven. Het was alsof ik met een fiets de trap op liep, zwoegend en trekkend.

 

Uitdaging

Gelukkig zijn dit uitzonderingen. Ik heb in mijn loopbaan als maker van geschreven portretten maar een paar keer meegemaakt dat ik er zo hard aan moest trekken om, zoals ik dat noem, wat vlees op het bot te krijgen. Dat je wat meer hebt dan droge feiten, maar juist de achterliggende verhalen erachter die het echt tot een persoonlijk portret maken. Het is mijn uitdaging om die verhalen naar boven te halen.

 

Sinds 2011 heb ik van interviewen en schrijven mijn werk gemaakt. Soms schrijf ik daar een blog over. Als je graag wil dat ik andere mensen interview, bijvoorbeeld een dierbare die in het zonnetje staat, kijk dan op de pagina over Boekportret. Maar ik kan ook een persoon interviewen over diens eigen Levensverhaal.

Hanneke Kiel-de Raadt

Ik ben schrijver, interviewer en verhalen-op-papier-zetter. Na een studie Nederlands in Groningen heb ik verschillende functies vervuld, totdat ik uitkwam bij wat ik het liefste doe: Persoonlijke verhalen van mensen optekenen. Inmiddels heb ik al meer dan 40 boeken en magazines voor particulieren en bedrijven mogen publiceren.

Herinneringen kunnen ingrijpend, meeslepend of intiem zijn, maar ze zijn hoe dan ook onvergetelijk. Door je verhaal op papier vast te leggen, heb je zelf in de hand hoe je als persoon herinnerd wil worden. Ook in een zakelijke omgeving zijn verhalen het perfecte middel om je relaties te bereiken en te boeien.